Theorie en modellen over hoogbegaafdheid
Wat verstaan we nu eigenlijk verstaan onder hoogbegaafdheid? Er zijn verschillende modellen in omloop, waarvan ik hier de belangrijkste laat zien.
De Basis – Triadisch Model
Algemeen wordt erkend dat er, om te kunnen spreken van hoogbegaafdheid, een drietal zaken meespeelt binnen de persoon zelf, en dat er daarnaast omgevingsfactoren meespelen waardoor de begaafdheid al dan niet tot bloei komt/zichtbaar wordt (model Renzulli/Mönks).
De originele, Engelse term ‘Task Commitment’ wordt vaak vertaald als motivatie. Bij hoogbegaafde kinderen is de motivatie (zeker voor schoolvakken) echter vaak ver te zoeken. Wanneer je kijkt naar de wijze waarop een kind zich bezig kan houden met een onderwerp of taak die hem interesseert, zien we een grote taakvolharding, concentratie, aandacht en interesse. Kinderen zijn wel degelijk gemotiveerd, alleen niet altijd voor de zaken waarvan wij graag willen dat ze voor gemotiveerd zijn.
Zijnsluik
bron: Expertgroep Ontwikkelingsvoorsprong
Om recht te kunnen doen aan de gehele mens, heeft Tessa Kieboom, naast het ‘denkluik’, ook het ‘zijnsluik’ geformuleerd, bewerkt door de Expertgroep Ontwikkelingsvoorsprong. Hierin zien we de kenmerken terug, waarop op gedragsniveau vaak problemen ontstaan. Leerkrachten klagen over die luie of eeuwig kritische leerling, ouders hebben moeite met hun opstandige of overgevoelige kind, soms zijn er ruzies of is er onbegrip met leeftijdsgenootjes. Vaak komen deze problemen voort uit het nog niet (h)erkennen van deze specifieke kenmerken. Immers: als je je ergens nog niet bewust van bent, heb je geen grip en krijg je het gevoel dat ‘het je overkomt’!