Begaafdheidsonderzoek

De laatste jaren is er gelukkig steeds meer kennis over hoogbegaafdheid, bij scholen en daarbuiten. Toch worden lang niet alle hoogbegaafde kinderen herkend, en dat is niet zo gek. Vaak wil een kind erbij horen, zijn zoals de andere kinderen zijn, doen zoals de andere kinderen doen. Het kind wil niet raar zijn, wil geen buitenbeentje, nerd of slimmerik zijn. Wat je dan vaak ziet, is dat een kind zich zodanig gaat aanpassen dat het niet meer opvalt. In groep 1 worden de mooie, gedetailleerde tekeningen van thuis weer koppoters, de diepgaande interesse in complexe onderwerpen verdwijnt, het kind kan opeens niet meer lezen, althans niet op school: thuis verslindt het nog altijd Donald Duckjes. Het kind gaat onderduiken, en wordt dus niet meer gezien als intelligenter dan gemiddeld. Het kind valt noch in gedrag, noch in resultaten, op. 

Wanneer is onderzoek naar begaafdheid zinvol?

Of, een andere variant: een kind weigert zich aan te passen, op elk vlak. Het wordt daardoor een buitenbeentje, wordt gezien als arrogant, als eigenwijs, als onaangepast. Ligt buiten de groep, staat alleen in de pauzes op het schoolplein. Vaak zijn dat de meer extraverte kinderen. Je ziet dan boosheid, soms agressie. Wanneer bovenstaand gedrag wordt gezien als signaal voor ‘er is iets aan de hand, hier moeten we iets mee’ (op school en/of thuis), hoeft begaafdheidsonderzoek niet altijd nodig te zijn. Immers: het kind wordt gezien, er wordt gezocht naar waar zijn behoefte (bijv. op leergebied) ligt. Maar niet altijd gaat dat zo gemakkelijk. Dan kan het verhelderend zijn om een begaafdheidsonderzoek te laten uitvoeren.

Herken je iets van jouw kind in het bovenstaande? Verveelt hij zich, zegt je kind dat hij zich ‘anders’ voelt dan zijn klasgenootjes, zijn er gedragsproblemen op school of juist thuis (soms zegt de juf ‘zo wil ik er wel 30 in de klas’, terwijl jij een woest monster thuis hebt, soms is een kind passief of juist buiten proportie fel in de klas, terwijl het thuis huilend bij jou op schoot kruipt)?

Dan kan een begaafdheidsonderzoek meer duidelijkheid geven. Ook wanneer school, of jij, denkt aan aanpassingen in het lesaanbod (moeilijker opdrachten, compacten, versnellen) kan een extern onderzoek deze beslissing onderbouwen. Soms is een intelligentiebepaling nodig om toegelaten te worden tot een plusklas of Leonardo-, Da Vinci- of vergelijkbaar HB-onderwijs.